آنژیوگرافی قلب یک تست تهاجمی است که برای مشاهده رگ های قلب و تشخیص تنگی ها و بیماری های مربوط به عروق کرونر قلب ، انجام می شود. البته در کنار بررسی عروق کرونر قلب می توان حفرات قلب و عروق اصلی مرتبط با قلب را هم مشاهده کرد.

ابزار اصلی آنژیوگرافی قلب ، دستگاه آنژیوگرافی است که منبع تولید “اشعه ایکس” (X-Ray) است. از اشعه ایکس برای انجام بسیاری از تصاویر رادیولوژی و سی تی اسکن استفاده می شود. این اشعه در برخورد با بافت نرم بدن به راحتی عبور می کند ولی در مقابل بافت های سفت بدن ، بسته به نوع بافت ، به درجات مختلفی جذب بافت شده و در تصاویر ایجاد شده مناطق سیاه رنگ ایجاد می کند. قلب و عروق جزو بافت های نرم محسوب می شوند که اشعه ایکس به راحتی از آنها عبور کرده و تصویر مشخصی از جریان خون یا شکل قلب و عروق ، نمی تواند ایجاد کند. به همین منظور از مواد تزریقی که بتوانند اشعه ایکس را جذب کنند ، استفاده می شود. آنژیوگرافی در اصل تزریق ماده حاجب داخل رگها و حفرات قلب و تصویریرداری همزمان با اشعه ایکس است تا تصویری از همان رگ یا حفره در تصاویر آنژیوگرافی ایجاد شود. به این ترتیب اگر تنگی یا انسدادی در مسیر رگ یا حفرات قلب باشد ، ماده حاجب به آن نواحی نخواهد رسید و لذا تصویری از این مناطق هم ایجاد نخواهد شد.

برای انجام آنژیوگرافی از یکی از رگ های محیطی در دسترس مانند شریان کشاله ران “فمورال” ، یا شریان مچ دست “رادیال” استفاده می شود.  از طریق این رگ لوله های بلند و توخالی که اصطلاحا “کاتتر” (Catheter) نامیده می شوند ، به سمت قلب هدایت شده و بقیه کارهای آنژیوگرافی از طریق این کاتترها انجام می شود.

انواع بسیار متنوعی از کاتترها وجود دارد که هر کدام برای یک منظور خاصی استفاده می شوند. کاتترهای روتین برای آنژیوگرافی تقریبا یک متر طول و 2 میلی متر قطر دارند ولی برای موارد خاص از طول های مختلف و از قطر 1 میلی متر تا 8 میلی متر هم استفاده می شود.

در کنار آنژیوگرافی و تزریق ماده حاجب ، امکان اندازه گیری فشارهای داخل حفرات قلب ، فشار داخل شریان های اصلی ، فشار شریان ریوی ، اندازه گیری اختلاف فشار دو طرف دریچه های قلبی ، سوراخ های مادرزادی قلب و هم چنین اندازه گیری میزان اکسیژن خون موجود در حفره های قلب هم وجود دارد که در اصل به بررسی همودینامیک و عملکرد قلب می پردازد. به مجموعه این کارها “کاتتریزاسیون” (Catheterisation) گفته می شود. در اغلب موارد دو پروسیجر “آنژیوگرافی” و “کاتتریزاسیون” با هم و در یک زمان انجام می گیرد.